អន្តរជាតិ៖ សារព័ត៌មាន Channel News Asia បានចេញនៅព្រឹកថ្ងៃទី២៣ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ បានឲ្យដឹងថា ​នៅពេលដែលសមាជិក​១០ប្រទេស នៃប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍រៀប ចំកិច្ចប្រជុំកំពូលពិសេសមួយនៅថ្ងៃសៅរ៍ (២៤ មេសា)ខាងមុខ ដើម្បីពិភាក្សាអំពីប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា អង្គភាពក្នុងតំបន់នឹងស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យយ៉ាងខ្លាំងដូចឧត្តមសេនីយ៍ដែលដឹកនាំធ្វើរដ្ឋប្រហារនៅខែកុម្ភៈ ដែលបណ្តេញរដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោតរបស់លោកស្រីអ៊ុងសានស៊ូជី។​

ក្រុមអ្នកប្រឆាំងរបបយោធាមានការខឹងសម្បារយ៉ាងខ្លាំង ដែលអាស៊ាន កំពុងស្វាគមន៍ប្រធានឧត្ដមសេនីយ៍ Min Aung Hlaing ក្នុងកិច្ចប្រជុំរបស់ខ្លួន នៅរដ្ឋធានីហ្សាការតា របស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី ដោយលើកហេតុផលថា ដោយសារតែរូបលោកដណ្តើមអំណាចដោយកម្លាំង លោកមិនមែនជាមេដឹកនាំស្របច្បាប់របស់មីយ៉ាន់ម៉ានោះទេ។

ការថ្លឹងទម្ងន់យ៉ាងខ្លាំងប្រឆាំងនឹងរូបលោកគឺអំពើហិង្សាដ៏សាហាវដែលបានប្រព្រឹត្តដោយកងកម្លាំងសន្តិសុខដែលលោកបានបញ្ជាឲ្យសម្លាប់អ្នកតវ៉ានិងអ្នកឈរមើលដោយអហិង្សារាប់រយនាក់។

លោក Brad Adams នាយកអាស៊ីនៅញូវយ៉កមានប្រសាសន៍ថា«លោក Min Aung Hlaing ដែលប្រឈមនឹងការដាក់ទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិ ចំពោះតួនាទីរបស់លោក ក្នុងអំពើឃោរឃៅខាងយោធានិងការបង្ក្រាបដ៏សាហាវទៅលើក្រុមបាតុករ ដែលគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ មិនគួរត្រូវបានស្វាគមន៍នៅក្នុងការជួបជុំអន្តររដ្ឋាភិបាល ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្តិដែលលោកបានបង្កើតនោះឡើយ»។ - អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សដែលមានមូលដ្ឋាន។«​សមាជិកអាស៊ាន គួរតែឆ្លៀតយកឱកាសនេះ ដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច ដែលមានគោលដៅទៅលើមេដឹកនាំរបបយោធា និងធុរកិច្ចដែលផ្តល់ថវិកាដល់របបយោធា និងដាក់សម្ពាធដល់របបយោធា ដើម្បីដោះលែងអ្នកជាប់ឃុំនយោបាយ បញ្ចប់ការរំលោភបំពាននិងស្តាររដ្ឋាភិបាលដែលបានបោះឆ្នោតតាមបែបប្រជាធិបតេយ្យ»។

សត្រូវរបស់យោធាបានលើកស្ទួយគំនិតដែលថា រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិរួមគ្នារបស់ក្រុមប្រឆាំង ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយអ្នកតំណាងរាស្ត្រជាប់ឆ្នោតកងទ័ព ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យអង្គុយគួរតំណាងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ឬយ៉ាងហោចណាស់មានតួនាទីខ្លះនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំនៅហ្សាកាតា។

«វាមិនអាចទទួលយកបានទេ ដែលពួកគេបានអញ្ជើញឃាតក​នេះគឺលោក Min Aung Hlaing ដែលទើបតែបានសម្លាប់មនុស្សជាង​៧៣០នាក់ នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ហើយខ្ញុំគិតថាវាជាអកុសលដែលពួកគេបាននិយាយទៅកាន់ឧត្តមសេនីយ៍យោធាម្តងហើយម្តងទៀត»។

រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិរបស់រដ្ឋាភិបាល លោកបណ្ឌិត សាសា ដែលប្រើឈ្មោះតែមួយនិយាយថា«រដ្ឋាភិបាលស៊ីវិល​របស់ភូមាដែលជា NUG»។

លោក Evan Laksmana អ្នកស្រាវជ្រាវ នៃមជ្ឈមណ្ឌលយុទ្ធសាស្ត្រនិងការសិក្សាអន្តរជាតិឥណ្ឌូនេស៊ី ដែលជាក្រុមអ្នកជំនាញដែលមានទំនាក់ទំនងជិតស្និតជាមួយរដ្ឋាភិបាលបានប្រាប់សារព័ត៌មាន The Associated Press ថា មានហេតុផលជាក់ស្តែងណាស់ សម្រាប់ការចូលរួមរបស់លោក Min Aung Hlaing ។

អាស៊ានទទួលស្គាល់« ភាពពិតគឺថាគណបក្សមួយកំពុងធ្វើអំពើហិង្សាដែលជាយោធា ដូច្នេះហើយទើបយោធាត្រូវបានកោះហៅឱ្យចូលរួមប្រជុំ។ ដូច្នេះនេះមិនមែនជាមធ្យោបាយដែលផ្តល់ភាពស្របច្បាប់ដល់របបយោធានោះទេ»។

តាមរយៈការនិយាយទៅកាន់ឧត្តមសេនីយ៍ អាស៊ានសង្ឃឹមថា នឹងចាប់ផ្តើមដំណើរការក្របខ័ណ្ឌរយៈពេលវែងមួយ ដោយចាប់ផ្តើមពីការបញ្ចប់អំពើហិង្សា ដែលនឹងជួយសម្រួលដល់ការសន្ទនា ក្នុងចំណោមអ្នកពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា មិនត្រឹមតែ​(ជាមួយ) របបយោធាប៉ុណ្ណោះនោះទេ។

អ្នកសង្ស័យមានអារម្មណ៍ថា អាស៊ានប្រឈមនឹងបញ្ហាមូលដ្ឋានបន្ថែមទៀត ក្នុងការស្វែងរកការដោះស្រាយវិបត្តិរបស់មីយ៉ាន់ម៉ា។ ពួកគេចង្អុលបង្ហាញពីចំណាប់អារម្មណ៍ខុសគ្នាពីសមាជិករបស់ក្រុមនេះ អនុសញ្ញាដែលមានជាយូរមកហើយរបស់ខ្លួន ក្នុងការស្វែងរកការមូលមតិគ្នានិងជៀសវាងការជ្រៀតជ្រែកក្នុងកិច្ចការរបស់គ្នាទៅវិញទៅមក និងភាពតានតឹងជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ឧត្តមសេនីយ៍មីយ៉ាន់ម៉ា។

ក្រុមមួយនៅក្នុងក្រុមរួមមានឥណ្ឌូណេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី និងសឹង្ហបូរី ជឿជាក់ថា អស្ថិរភាពដែលកើតឡើងដោយរដ្ឋប្រហារ គំរាមដល់តំបន់ទាំងមូល ក៏ដូចជាភាពជឿជាក់របស់អាស៊ាន ក្នុងនាមជាក្រុមមួយ ដែលមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពឯករាជ្យពីឥទ្ធិពលអំណាចធំ។

ពួកគេក៏បានចង្អុលបង្ហាញថាធម្មនុញ្ញអាស៊ានដែលត្រូវបានអនុម័តក្នុងឆ្នាំ​២០០៧ ​បន្ទាប់ពីការបង្កើតក្រុមនេះ រួមមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស អភិបាលកិច្ចល្អ និងនីតិរដ្ឋជាគោលការណ៍ណែនាំ៕ 

ប្រភព៖  Channel News Asia ប្រែសម្រួល៖ ណារិន