អន្តរជាតិ៖ សារព័ត៌មាន Aljazeera បានចេញផ្សាយនៅថ្ងៃទី០៤ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២១ បានឲ្យដឹងថា ក្រុមអ្នកជំនាញនិយាយថា ការបន្ធូរបន្ថយទណ្ឌកម្មនឹងធ្វើឲ្យកូរ៉េខាងជើង មានការចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការវិលទៅរកការចរចា ខណៈដែលប្រទេសនេះប្រឈមនឹងការធ្លាក់ចុះសេដ្ឋកិច្ច។

ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី កូរ៉េខាងជើងហាក់ដូចជាកំពុងស្ថិតក្នុងដំណើរឆ្ពោះទៅរករដ្ឋនុយក្លេអ៊ែរ ទោះ មានការដាក់ទណ្ឌកម្មរបស់ អង្គការសហប្រជាជាតិយូរក៏ដោយ បន្ទាប់ពីការធ្វើតេស្តរបស់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាងកាលពីចុងខែមីនានៃមីស៊ីលផ្លោង និងមីស៊ីលផ្លោង ដែលអាចផ្ទុកក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ។

ការអភិវឌ្ឍនុយក្លេអ៊ែររបស់កូរ៉េខាងជើង បានកើនឡើងយ៉ាងខ្លាំង ក្រោមការដឹកនាំរបស់មេដឹកនាំលោក គីម ជុងអ៊ុន ដែលបានឡើងកាន់អំណាចក្នុងឆ្នាំ ២០១០ បន្ទាប់ពីមរណភាព ឪពុករបស់លោក គឺលោកគីម ជុងអ៊ីល។

លោកគីមអ៊ីលស៊ុងដែលជាស្ថាបនិកនៃប្រទេសកូរ៉េខាងជើងនិងជីតារបស់លោកគីមជុងអ៊ុនបានធ្វើការសាកល្បងមីស៊ីលផ្លោងចំនួន ១៥ គ្រាប់នៅចន្លោះឆ្នាំ ១៩៨៣ និង ១៩៩៣ យោងតាមទិន្នន័យនៃគំនិតផ្តួចផ្តើមគំនិតគំរាមកំហែងនុយក្លេអ៊ែរដែលជាអ្នកគិតពិចារណារបស់ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោន។

លោក គីម ជុងអ៊ីល ដែលជាឪពុកលោក គីម ជុងអ៊ុន បានត្រួតពិនិត្យការសាកល្បងនុយក្លេអ៊ែរចំនួន ២ លើក និងការបាញ់សាកល្បងមីស៊ីល ១៦ លើក។ ហើយលោក គីម ជុងអ៊ុន បានធ្វើជាអធិបតីក្នុងការសាកល្បងនុយក្លេអ៊ែរចំនួន ៤លើក និងការធ្វើតេស្តមីស៊ីលផ្លោងចំនួន ៩១ លើក ក៏ដូចជាការបាញ់មីស៊ីលផ្លោង។

លោក Eric Gomez នាយកសិក្សាគោលនយោបាយការពារជាតិ នៅវិទ្យាស្ថាន Cato បានប្រាប់ Al Jazeera ថា« ពួកគេមើលឃើញយ៉ាងច្បាស់នូវការអភិវឌ្ឍអាវុធប្រភេទនេះ ជាកូនសោរសម្រាប់ការរស់រានមានជីវិតរបស់ពួកគេ ហើយពួកគេនឹងមិនបញ្ឈប់វាឡើយ»។ តាមរយៈនោះ យ៉ាងហោចណាស់ សហរដ្ឋអាមេរិក អាចកាត់បន្ថយការគំរាមកំហែងដោយការប្រឹងប្រែង និងការសម្របសម្រួលកាន់តែខ្លាំងឡើង។

លោក Gomez មានប្រសាសន៍ថា «ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិក ចង់រកមធ្យោបាយការទូតចេញពីបញ្ហានេះ វានឹងមានការឈឺចាប់»។ ការអភិវឌ្ឍមីស៊ីលរបស់កូរ៉េខាងជើងបានបន្ត ទោះបីកូរ៉េខាងជើង ទទួលរងនូវការដាក់ទណ្ឌកម្មយ៉ាងតឹងរឹង ពីក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ និងតាមរយៈកិច្ចពិភាក្សាគ្នានិងជជែកអំពីបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរ។

ការចរចា ត្រូវបានជាប់គាំងអស់រយៈពេលប្រហែលជា ២ឆ្នាំហើយ ហើយកូរ៉េខាងជើងបានបដិសេធការផ្តល់ជូនដើម្បីបន្តការពិភាក្សាពីរដ្ឋបាលថ្មីរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក Joe Biden ។

ទីក្រុងព្យុងយ៉ាង បានកំណត់អំពីការអភិវឌ្ឍប្រព័ន្ធចែកចាយ ដែលអាចទៅដល់អាមេរិកជាមួយនឹងមីស៊ីលផ្លោងអន្តរទ្វីប (ICBM)។ បន្ទាប់ពីបានសាកល្បងនិងកែប្រែឧបករណ៍នុយក្លេអ៊ែរ ដែលអាចដាក់នៅលើមីស៊ីលបែបនេះហើយបញ្ជូនទៅគោលដៅរបស់វា។ កូរ៉េខាងជើង បានឆ្លងកាត់ចំណុចនោះក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ។

ខណៈពេលដែលការជឿនលឿនថ្មីៗរបស់ពួកគេ និងសមត្ថភាពនាពេលអនាគត មិនមែនជាអ្វីដែលអ្នកជំនាញហៅថា បដិវត្តនោះទេ ប្រទេសកូរ៉េខាងជើង នៅតែមានបច្ចេកវិទ្យាអាវុធនុយក្លេអ៊ែរមួយចំនួន ដើម្បីធ្វើជាម្ចាស់ដែលនឹងបង្កើនសមត្ថភាពរបស់ខ្លួនយ៉ាងខ្លាំង ដើម្បីរារាំងសត្រូវនិងធ្វើសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរ។

លោក Ankit Panda សមាជិកជាន់ខ្ពស់នៃកម្មវិធីគោលនយោបាយនុយក្លេអ៊ែរ នៅ ខន នេជី អែនដោនមែន (Carnegie Endowment) ស្តីពីសន្តិភាពអន្តរជាតិ បានប្រាប់ពីការសាកល្បងនាពេលថ្មីៗនេះថា ការបាញ់សាកល្បងមីស៊ីលរយៈខ្លី មានលក្ខណៈសមស្របសម្រាប់ក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរយុទ្ធសាស្ត្រ។

មីស៊ីលយុទ្ធសាស្ត្រទាំងនេះ គឺផ្អែកលើអ៊ីស្តារឌីស រចនាដោយរុស្ស៊ី ដែលបំពាក់ដោយឥន្ធនៈរឹង និងអាចមានសមត្ថភាពហោះហើរ ពាក់កណ្តាលជើងហោះហើរ ដែលធ្វើឲ្យពួកគេកាន់តែពិបាកមើលនៅលើដី និងពិបាកក្នុងការស្ទាក់ចាប់នៅលើអាកាស។

យោងតាមគម្រោងការពារមីស៊ីលរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់យុទ្ធសាស្ត្រនិងយុទ្ធសាស្ត្រអន្តរជាតិ (មីស៊ីល) បាននិយាយថា តើមីស៊ីលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមានជំនួយពីបរទេសឬយ៉ាងណា ?

យោងតាមអ្នកស្រាវជ្រាវ និងអ្នកជំនាញខាងកូរ៉េខាងជើង លោក ស៊ីន សៀងជី នៃវិទ្យាស្ថានវិភាគការពារជាតិកូរ៉េ បាននិយាយថា KN-23 ត្រូវបានហៅដោយកូរ៉េខាងជើងថា វាសំដៅដល់កងទ័ពអាមេរិកនិងកូរ៉េខាងត្បូងនិងដែនអាកាសនៅលើឧបទ្វីបកូរ៉េ។

ប្រទេសកូរ៉េខាងជើង បានប្រើប្រូសេសិនរាវ សម្រាប់ការបាញ់បង្ហោះរយៈចម្ងាយឆ្ងាយ ICBM ដែលចំណាយពេលច្រើនម៉ោង ប្រសិនបើមិនដល់ថ្ងៃដើម្បីប្រើប្រេងឥន្ធនៈចូលទៅក្នុងមីស៊ីល - ពេលវេលា ដែលអាវុធនេះអាចជាគោលដៅងាយរងគ្រោះ។

ទីភ្នាក់ងារថាមពលបរមាណូអន្តរជាតិ បាននិយាយថា កម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់កូរ៉េខាងជើងនៅតែជា« មូលហេតុនៃការព្រួយបារម្ភដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ និង ការរំលោភបំពានយ៉ាងច្បាស់ នូវសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិពាក់ព័ន្ធ»។

អ្នកឃ្លាំមើលការដាក់ទណ្ឌកម្មឯករាជ្យ បាននិយាយកាលពីខែមុនថា ប្រទេសកូរ៉េខាងជើង បាន រក្សានិងអភិវឌ្ឍ កម្មវិធីមីស៊ីលនុយក្លេអ៊ែរ និងមីស៊ីលបាលីស្ទិក របស់ខ្លួនពេញមួយឆ្នាំ ២០២០ ដោយជួយផ្តល់មូលនិធិ ដល់សកម្មភាពរបស់ខ្លួន តាមរយៈការវាយលុកតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។

សហគមន៍អន្តរជាតិ និងជាពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក បានព្យាយាមចរចាម្តងហើយម្តងទៀត ជាមួយកូរ៉េខាងជើង ដើម្បីបោះបង់កម្មវិធីអាវុធនុយក្លេអ៊ែររបស់ខ្លួន។ វាបានចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងយល់ស្របនៅដើមទសវត្សឆ្នាំ ១៩៩០ បន្ទាប់មកការជជែកប្រាំមួយភាគីក្នុងទសវត្ស ឆ្នាំ ២០០០ និងថ្មីៗនេះ បើទោះជាខ្លីក៏ដោយនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលចំនួន ៣ រវាងលោកគីម ជុងអ៊ុន និងអតីតប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក ដូ ណាល់ត្រាំ។

ទណ្ឌកម្មរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានចូលជាធរមាន ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០០៦ នៅពេលដែលទីក្រុងព្យុងយ៉ាង បានបញ្ចប់ការសាកល្បងនុយក្លេអ៊ែរ លើកដំបូងរបស់ខ្លួន ហើយបច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ត្រូវរងនូវទណ្ឌកម្មនិងដំណោះស្រាយចំនួន ១២ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ មិនត្រឹមតែការផ្គត់ផ្គង់អាវុធរបស់ទីក្រុងព្យុងយ៉ាងប៉ុណ្ណោះនោះទេ ប៉ុន្តែពាណិជ្ជកម្មឧស្សាហកម្មរបស់ខ្លួនក៏មានច្រើនប្រភេទផងដែរ។ ផលិតផលនិងវត្ថុធាតុដើមផ្សេងទៀត រួមមានការនាំចេញធ្យូងថ្មនិងការនាំចូលប្រេង។

សហរដ្ឋអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួន ក៏បានលើកយកទណ្ឌកម្មឯកតោភាគីផ្សេងទៀត ដាក់ លើទីក្រុងព្យុងយ៉ាងផងដែរ។ ប៉ុន្តែសហរដ្ឋអាមេរិក នឹងត្រូវផ្តល់សម្បទានច្រើនជាងអ្វីដែលខ្លួនមានឆន្ទៈក្នុងពេលកន្លងមក។

ក្រុមអ្នកជំនាញបាននិយាយថា ការបន្ធូរបន្ថយទណ្ឌកម្មនឹងទទួលបានការយកចិត្តទុកដាក់ពីកូរ៉េខាងជើង ជាពិសេសជាមួយនឹងការធ្លាក់ចុះនៃសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសនេះ ដែលបណ្តាលមកពីការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ ១៩ និងការបិទព្រំដែនជាមួយប្រទេសចិនដែលជាដៃគូពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់របស់ខ្លួន។

រដ្ឋបាលលោក Biden បាននិយាយថា ខ្លួននឹងបញ្ចប់ការពិនិត្យមើលគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន លើប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ ដែលនឹងផ្តល់នូវភាពច្បាស់លាស់ ទាក់ទងនឹងយុទ្ធសាស្ត្ររបស់ប្រធានាធិបតីថ្មីរបស់អាមេរិកចំពោះទីក្រុងព្យុងយ៉ាង៕ ប្រភព៖ Aljazeera